• Түзүмдүк бөлүктөрдүн жана ведомстволук уюмдардын жаңылыктары

• Борбордук аппарат(139)
• Илим жана инновациялар башкармалыгы(67)
• Жогорку, орто кесиптик жана жогорку окуу жайдан кийинки билим берүү башкармалыгы(23)
• Башталгыч кесиптик билим берүү башкармалыгы(123)
• Мектептик, мектептен тышкаркы жана кошумча билим берүү башкармалыгы(98)
• Мектепке чейинки билим берүү башкармалыгы(33)
• Бюджеттик саясат жана финансылык анализ башкармалыгы(2)
• Инвестициялар, мамлекеттик-жеке өнөктөштүк, мамлекеттик сатып алуулар жана инфраструктура башкармалыгы(3)
• Аккредитация жана сапатты баалоо бөлүмү(19)
• Бухгалтердик эсеп жана отчёттуулук бөлүмү(0)
• Документтик камсыз кылуу жана контролдоо бөлүмү(1)
• Маалыматтык саясат бөлүмү(1896)
• Эл аралык кызматташтык бөлүмү(71)
• Мониторинг, стратегиялык пландоо жана мамлекеттик программаларды талдоо бөлүмү(2)
• Укуктук камсыз кылуу бөлүмү(4)
• Адам ресурстарын башкаруу бөлүмү(44)
• Санариптик трансформация бөлүмү(3)
• Лицензиялоо сектору(1)
• Уюштуруу жана тарбиялоо иши боюнча сектору(3)
• Мамлекеттик тилди өнүктүрүү сектору(29)
• Борборлоштурулган бухгалтерия(0)
• Кыргыз билим берүү академиясы(34)
• Национальный центр оценки качества образования и информационных технологий(10)
• Педагогикалык кызматкерлердин квалификациясын жогорулатуу жана кайра даярдоо республикалык институту(33)
• Республикалык дене тарбия, спорт жана маданият боюнча усулдук борбору(62)
• Республиканский научно-методический центр(66)
• “Санарип билим берүү борбору” мамлекеттик мекемеси(1)
• Көз карандысыз сертификациялоо жана валидациялоо борбору(18)
• «Кут билим» медиа борбору(0)
• Дүйнөлүк банктын долбоорлорун ишке ашыруу бөлүмү(78)
• Секторду өнүктүрүү программасы: Инклюзивдик өнүгүү үчүн көндүмдөр(82)
• "Секторду өнүктүрүү программасы: мектептик билим берүүнү реформалоо" долбоору(5)
• «Кыргыз Республикасында билим берүү тармагын колдоо» долбоору(27)
• "Кыргыз Республикасындагы мектептик билим берүү чөйрөсүнүн коопсуздугун каржылоо механизмдерин өнүктүрүү" долбоору(0)
• «Алтын түйүн» улуттук балдар инженердик-техникалык академиясы(0)
• «Сейтек» балдар жана өспүрүмдөр улуттук борбору(0)
• Республикалык балдардын жана өспүрүмдөрдүн экология, аймак таануу жана туризм борбору(0)
• «Санат» ден соолукту чыңдоо борбору(1)
• «Барчын» санатория-профилакториясы(0)
• Аймактар ​​аралык психологиялык, медициналык жана педагогикалык консультация(0)
• Билим берүүдөгү долбоордук демилгелер лабораториясы(1)

Көрүлдү: 9

Кыргыз Республикасынын башталгыч жана орто кесиптик билим берүүнүн мамлекеттик билим берүү уюмдарынын жетекчилерин кызмат ордуна дайындоо, кызмат ордунан бошотуу жана аттестациялоо тартиби жөнүндө жобо

 

Тиркеме	(Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2023-жылдын 23-июнундагы № 312 токтомуна)

Кыргыз Республикасынын башталгыч жана орто кесиптик билим берүүнүн мамлекеттик билим берүү уюмдарынын жетекчилерин кызмат ордуна дайындоо, кызмат ордунан бошотуу жана аттестациялоо тартиби жөнүндө жобо

 

1. Жалпы жоболор

1. Кыргыз Республикасынын башталгыч жана орто кесиптик билим берүүнүн мамлекеттик билим берүү уюмдарынын жетекчилерин кызмат ордуна дайындоо, кызмат ордунан бошотуу жана аттестациялоо тартиби жөнүндө жобо (мындан ары - Жобо) ведомстволук таандыгына карабастан башталгыч жана орто кесиптик билим берүүнүн мамлекеттик билим берүү уюмдарынын (мындан ары - окуу жайлар) жетекчилерин кызмат ордуна дайындоо, кызмат ордунан бошотуу жана аттестациялоо тартибин аныктайт.

2. Окуу жайдын жетекчиси окуу жай ведомстволук баш ийүүсүндө болгон Кыргыз Республикасынын ыйгарым укуктуу мамлекеттик органы (мындан ары - ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган) тарабынан конкурстук тандоонун жыйынтыгы боюнча беш жылдык мөөнөткө дайындалат.

2. Кыргыз Республикасынын башталгыч жана орто кесиптик билим берүүнүн мамлекеттик билим берүү уюмдарынын жетекчилерин кызмат ордуна дайындоонун жана кызмат ордунан бошотуунун тартиби

3. Бош кызмат орду пайда болгон күндөн тартып ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын кадр кызматы үч жумуш күндүн ичинде бул жөнүндө окож ведомстволук баш ийүүсүндө болгон ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын жетекчисине жазуу жүзүндө билдирет.

4. Жетекчинин бош кызмат ордунун милдеттерин аткаруу конкурстук процедуралар аяктаганга чейин ушул окуу жайдын директорунун орун басарларынын бирине үч айдан ашпаган мөөнөткө жүктөлөт.

5. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан жетекчинин бош кызмат ордунун милдеттерин аткарууну жүктөө жөнүндө бир жолудан ашык эмес чечим кабыл алынат, жетекчинин милдетин аткаруучу баш тарткан же андан ары кызмат ордун ээлөөгө жөндөмсүз болгон учурлардан тышкары.

6. Жетекчинин кызмат ордун ээлөөгө конкурс окуу жай ведомстволук баш ийүүсүндө болгон ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан өткөрүлөт.

7. Жетекчинин кызмат ордун ээлөөгө конкурс төмөнкү этаптарды камтыйт:

1) конкурсту өткөрүү жөнүндө кулактандырууну конкурсту жарыялаган ыйгарым укуктуу органдын расмий сайтына же гезитке жетекчинин бош кызмат орду пайда болгон күндөн тартып он беш жумуш күндөн кечиктирбестен жарыялоо;

2) конкурска катышууга каалоосун билдирген адамдардан документтерди кабыл алуу;

3) талапкерлердин документтеринин квалификациялык талаптарга шайкештигин кароо;

4) талапкерлерди тестирлөө;

5) окуу жайды өнүктүрүүнүн жакынкы 5 жылга перспективалуу планын кароо менен ыйгарым укуктуу органдын конкурстук комиссиясы тарабынан талапкерлер менен аңгемелешүү (мындан ары - аңгемелешүү).

8. Кулактандыруунун тексти төмөнкү маалыматтарды камтышы керек:

1) окуу жай ведомстволук баш ийүүсүндө болгон ыйгарым укуктуу органдын аталышы;

2) конкурс жарыяланган кызматтын аталышы;

3) жайгашкан жерин көрсөтүү менен окуу жайдын толук аталышы, анын ишинин кыскача баяндамасы;

4) директордун кызмат ордуна талапкерге коюлуучу квалификациялык талаптар;

5) директордун кызматтык милдеттери;

6) конкурс өтүүчү дата жана жер, конкурска катышууга өтүнмөлөрдү берүү мөөнөттөрү жана кабыл алуучу жер;

7) маалыматты тактоо үчүн байланыш телефондору, электрондук даректер.

9. Документтерди кабыл алуу ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан 10 жумуш күндүн ичинде жүргүзүлөт.

10. Конкурска катышуу үчүн талапкерлер конкурс жарыялаган ыйгарым укуктуу органдын кадр кызматына төмөнкү документтерди беришет:

- паспорт;

- арыз;

- кадрларды эсепке алуу боюнча толтурулган өздүк баракча (иш жүзүндө жашаган жеринин дарегин жана телефондорун көрсөтүү менен);

- резюме;

- белгиленген тартипте күбөлөндүрүлгөн билими жөнүндө документтин көчүрмөсү (нотариалдык же иштеген жериндеги кадр кызматы тарабынан);

- белгиленген тартипте күбөлөндүрүлгөн эмгек китепчесинин көчүрмөсү (нотариалдык же иштеген жериндеги кадр кызматы тарабынан);

- соттолбогондугу жөнүндө маалымкат;

- 3x4 өлчөмүндөгү 2 сүрөт.

11. Талапкерлердин документтеринин квалификациялык талаптарга шайкештигин кароо конкурс жарыялаган ыйгарым укуктуу органдын кадр кызматы тарабынан документтерди кабыл алуу аяктаган күндөн тартып үч жумуш күндүн ичинде жүргүзүлөт.

12. Конкурс жарыялаган ыйгарым укуктуу орган бош кызмат ордун ээлөөгө талапкерлерди тандоо үчүн конкурстук комиссия түзөт.

13. Конкурстук комиссия коомдук башталышта иш алып барат.

14. Конкурстук комиссия кеминде жети адамдан турат, комиссиянын төрагасы болуп ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын жетекчисинин орун басары саналат. Ал жок болгон учурда төраганын функциясын комиссиянын төрагасынын орун басары аткарат. Комиссиянын төрагасынын орун басары болуп башталгыч жана/же орто кесиптик билим берүүнүн билим берүү уюмдарын тейлеген түзүмдүк бөлүмдүн, окуу жайы ведомстволук баш ийүүсүндө болгон ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын борбордук аппаратынын жетекчиси эсептелет.

15. Конкурстук комиссиянын төрагасы:

- комиссиянын ишине жалпы жетекчилик кылат;

- комиссиянын жыйналыштарында төрагалык кылат;

- комиссиянын ишин уюштурат;

- комиссия кабыл алган чечимдердин ишке ашырылышына жалпы контролдоо жүргүзөт.

16. Конкурстук комиссиянын курамына окуу жай ведомстволук баш ийүүсүндө болгон ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын борбордук аппаратынын түзүмдүк бөлүмдөрүнүн жетекчилери, кадрдык, юридикалык кызматтын өкүлдөрү, коррупцияны алдын алуу маселелери боюнча ыйгарым укуктуу, ошондой эле жарандык коомдун, коомдук кеңештин өкүлдөрү, көз карандысыз эксперттер кирет. Ведомстволук баш ийүүсүнө карабастан окуу жайлардын конкурстук комиссиясынын курамына кесиптик билим берүүнү тейлеген билим берүү жана илим жаатындагы ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын өкүлү киргизилет.

17. Көз карандысыз эксперттер катары ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдардын кызматкерлери, башка мамлекеттик органдардын мамлекеттик кызматчылары болуп эсептелбеген адамдар болушу керек.

18. Конкурстук комиссиянын жооптуу катчысы болуп конкурс жарыялаган ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын кадр кызматынын өкүлү эсептелет. Конкурстук комиссиянын жооптуу катчысы конкурстук комиссиянын жыйналышын уюштурат жана добуш берүү укугуна ээ эмес.

19. Конкурстук комиссиянын катышпаган мүчөлөрүнүн ордуна катышууга жол берилбейт.

20. Комиссиянын ар бир жыйналышы төрага, жыйналышка катышкан комиссиянын мүчөлөрү жана катчы кол койгон протокол менен таризделет.

21. Эгерде комиссиянын жыйналышына комиссиянын жалпы курамынын мүчөлөрүнүн үчтөн экисинен кем эмеси катышса, жыйналыш өттү деп эсептелет, ал эми анын чечими укуктуу болуп саналат.

22. Конкурстук комиссиянын чечими ачык добуш берүү менен жөнөкөй көпчүлүк добуш менен кабыл алынат. Добуштар тең болуп калган учурда төраганын добушу чечүүчү болуп саналат.

23. Конкурстук комиссиянын жыйналышы видео жазуу менен коштолот. Видео жазуулар ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын кадр кызматында жана окуу жайларда биринчи жыйналыш өткөрүлгөн күндөн тартып бир жыл бою сакталат.

24. Ушул Жободо белгиленген талаптарга жана ушул Жобого тиркелген Жетекчинин кызмат ордуна коюлган квалификациялык талаптарга жооп бербеген талапкерлерге конкурска катышууга жол берилбейт.

25. Документтерди кароонун жыйынтыгы боюнча билим берүү жана илим жаатындагы ыйгарым укуктуу орган эки жумуш күндүн ичинде талапкерлерди тестирлөөнү уюштурат.

26. Тестирлөөгө катышууга квалификациялык талаптарга ылайык келген талапкерлерге жол берилет. Тестирлөөнүн тартиби билим берүү жана илим жаатындагы ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан аныкталат. Тестирлөө бирдиктүү система боюнча электрондук форматта өткөрүлөт.

27. Талапкерлер Кыргыз Республикасынын Конституциясын, Кыргыз Республикасынын Эмгек кодексин, Кыргыз Республикасынын Граждандык кодексин, "Билим берүү жөнүндө" Кыргыз Республикасынын Мыйзамын билүүгө, ошондой эле башкаруу компетенциялары, педагогиканын жана психологиянын негиздери боюнча, логикалык суроолор жана окуу жайдын профили боюнча тестирлөөдөн өтүшөт.

28. Тестирлөө 100 суроодон турат:

- Кыргыз Республикасынын мыйзамдарын билүү боюнча - 70 суроо;

- башкаруучулук компетенциялар - 10 суроо;

- педагогика жана психологиянын негиздери, логика боюнча - 10 суроо;

- башталгыч жана орто кесиптик билим берүүнүн мамлекеттик билим берүү уюмунун профили боюнча - 10 суроо.

29. Тесттен өтүү үчүн босого деңгээл ар бир багыт боюнча 70 пайызды түзөт.

30. Тестирлөөнүн босого деңгээлине жетпеген талапкерлерге конкурстук комиссиянын чечими менен конкурстун кийинки этаптарына катышууга жол берилбейт.

31. Конкурс жарыялаган ыйгарым укуктуу органдын кадр кызматы тестирлөөдөн ийгиликтүү өткөн талапкерлердин документтерин конкурстук комиссиянын кароосуна 2 жумуш күндүн ичинде жиберет.

32. Конкурстук комиссия документтер келип түшкөн күндөн тартып үч жумуш күндүн ичинде талапкерлерге аңгемелешүүдөн өтүү датасы, убактысы жана орду жөнүндө билдирет.

3. Аңгемелешүүдөн өтүү тартиби

33. Аңгемелешүүдө комиссия талапкерлерди билим берүү жана илим жаатындагы ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган бекиткен критерийлерге ылайык он баллдык шкала боюнча баалайт.

34. Аңгемелешүүнүн жыйынтыгы боюнча комиссиянын чечими талапкер жокто кабыл алынат. Аңгемелешүүнүн жыйынтыгы ал аяктагандан кийин түздөн-түз жарыяланат жана дайындоо жөнүндө чечим кабыл алынгандан кийин үч жумуш күндүн ичинде ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын расмий сайтына жарыяланат.

35. Аңгемелешүүдө эң көп балл алган жетекчинин кызмат ордуна талапкер кызматка дайындоо үчүн ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын жетекчисине комиссия тарабынан сунушталат.

Талапкерлер бирдей сандагы балл алган учурда комиссия жыйналыштын протоколун ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын жетекчисине талапкерлердин ичинен окуу жайдын директорунун кызмат ордуна дайындоо жөнүндө чечим кабыл алуу үчүн жиберет. Бирдей сандагы балл алган талапкерлерди тандоо критерийлери билим берүү жана илим жаатындагы ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан бекитилет.

36. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын жетекчиси үч жумуш күндүн ичинде кызматка дайындоо жөнүндө чечим кабыл алат.

37. Талапкер тандоонун жыйынтыгы менен макул болбогон учурда маселе административдик иш жана административдик жол-жобо чөйрөсүндө белгиленген тартипте каралат.

38. Конкурстун жыйынтыгы боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган менен окуу жайдын дайындалган жетекчисинин ортосунда Кыргыз Республикасынын Эмгек кодексине ылайык эмгек келишими түзүлөт.

4. Окуу жайлардын жетекчилерин кызмат ордунан бошотуу тартиби

39. Окуу жайдын жетекчисинин ыйгарым укуктары ыйгарым укуктарынын мөөнөтү аяктагандан кийин, ошондой эле төмөнкү учурларда Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык ээлеген кызматынан мөөнөтүнөн мурда бошотулгандан кийин токтотулат:

1) жеке арыз бергенде;

2) ал тарап болуп саналган кызыкчылыктардын кагылышын болтурбоо жана/же жөнгө салуу боюнча өз убагында иш-аракеттерди жасабаганда;

3) соттун күчүнө кирген айыптоо өкүмү болгон учурда;

4) сот тарабынан аракетке жөндөмсүз деп табылганда;

5) аны каза болду же дайынсыз жоголду деп жарыялоо жөнүндө соттун чечими мыйзамдуу күчүнө киргенде;

6) Кыргыз Республикасынын чегинен тышкары туруктуу жашоо үчүн чыгып кеткенде;

7) Кыргыз Республикасынын жарандыгынан чыкканда;

8) институционалдык же программалык аккредитациялоодо (2 же андан көп программалар боюнча) аккредитациялоодон баш тартылганда;

9) окуу жайдын билим берүү ишине лицензия жокко чыгарылганда;

10) ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын коллегиясы тарабынан бул окуу жайдын иши канааттандыраарлык эмес деп таанылганда;

11) аттестациядан өтпөй калса.

12) Кыргыз Республикасынын эмгек мыйзамдарында каралган башка негиздер боюнча.

40. Окуу жайдын жетекчисин ээлеген кызматынан бошотуу боюнча чечим ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын жетекчисинин орун басарынын сунушу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын жетекчиси тарабынан кабыл алынат.

5. Окуу жайлардын жетекчилеринин аттестациядан өтүү тартиби

41. Окуу жайлардын жетекчилери үч жылда бир жолу аттестациядан өтүшөт. Окуу жайлардын жетекчилерин аттестациялоону аттестациялык комиссия жүргүзөт.

42. Аттестациялык комиссия (мындан ары - Комиссия) билим берүү жана илим жаатындагы ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын борбордук аппаратынын түзүмдүк бөлүмдөрүнүн жетекчилеринин (өкүлдөрүнүн), коомдук кеңешинин жана окуу жай ведомстволук баш ийүүсүндө болгон ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын өкүлдөрүнүн ичинен тогуздан кем эмес адамдан турат жана ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан бекитилет.

Комиссиянын иштөө регламенти билим берүү жана илим жаатындагы ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан аныкталат.

43. Комиссиянын төрагасы болуп ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын жетекчисинин орун басары саналат.

44. Аттестация он баллдык шкала боюнча бааланат. Баалоо критерийлери билим берүү жана илим жаатындагы ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан аныкталат.

45. Аттестация аңгемелешүү, иштин негизги жыйынтыктары жөнүндө отчетту, окуу жайдын келечекке карай ишинин программасын кароо формасында жүргүзүлөт.

46. Окуу жайлардын жетекчилеринин документтерин кароонун жана алар менен аңгемелешүүнүн жыйынтыгы боюнча Комиссия төмөнкүдөй чечимдердин бирин кабыл алат:

- ээлеген кызматына ылайык келет;

- ээлеген кызматына ылайык келбейт;

- кайрадан аттестацияланууга тийиш.

47. Комиссиянын жетекчинин ээлеген кызматына ылайык келбегендиги жөнүндө чечим кабыл алышы ал аттестациядан өткөн жок деп эсептелет жана окуу жайдын жетекчисин ээлеген кызматынан бошотуу үчүн негиз болуп саналат.

48. Кайра аттестациялоо алгачкы аттестация өткөрүлгөн учурдан тартып алты айдан кийин өткөрүлөт. Комиссия кайрадан аттестациялоодо төмөнкү чечимдердин бирин кабыл алат;

- ээлеген кызматына ылайык келет;

- ээлеген кызматына ылайык келбейт.

49. Чечим Комиссиянын мүчөлөрүнүн көпчүлүк добушу менен ачык добуш берүү жолу менен кабыл алынат.

Добуштардын саны тең болуп калган учурда Комиссиянын төрагасынын добушу чечүүчү болуп саналат.

Эгерде Комиссиянын жыйналышына Комиссиянын жалпы курамынын мүчөлөрүнүн үчтөн экисинен кем эмеси катышса, чечим укуктуу деп эсептелет.

Комиссиянын чечими протокол менен таризделет жана ага Комиссиянын төрагасы жана мүчөлөрү кол коет.

 

Кыргыз Республикасынын башталгыч жана орто кесиптик билим берүүнүн мамлекеттик билим берүү уюмдарынын жетекчилерин кызмат ордуна дайындоо, кызмат ордунан бошотуу жана аттестациялоо тартиби жөнүндө жобого тиркеме

Кыргыз Республикасынын башталгыч жана орто кесиптик билим берүүнүн мамлекеттик билим берүү уюмунун жетекчисинин кызмат ордуна талапкерлерге
КВАЛИФИКАЦИЯЛЫК ТАЛАПТАР

1. Ушул Кыргыз Республикасынын башталгыч жана орто кесиптик билим берүүнүн мамлекеттик билим берүү уюмунун (мындан ары - окуу жай) жетекчисинин кызмат ордуна талапкерлерге квалификациялык талаптар Кыргыз Республикасынын Эмгек кодексине, "Билим берүү жөнүндө" Кыргыз Республикасынын Мыйзамына ылайык даярдалган.

2. Окуу жайдын жетекчисинин кызмат ордуна талапкерлерге квалификациялык талаптар кызматтык милдеттерди аткаруу үчүн зарыл болгон кесиптик билиминин деңгээлине, иш стажына жана кесиптик компетенцияларына карата белгиленет.

3. Окуу жайдын жетекчисинин кызмат ордуна төмөнкү квалификациялык талаптарга жооп берген адам дайындалат:

- жогорку кесиптик билиминин болушу;

- билим берүү чөйрөсүндө же окуу жайдын профили боюнча 5 жылдан кем эмес иш тажрыйбасы;

- Кыргыз Республикасынын жарандыгы.

4. Окуу жайдын жетекчиси төмөнкүлөрдү билүүгө тийиш:

- Кыргыз Республикасынын Конституциясын, Кыргыз Республикасынын Эмгек кодексин, Кыргыз Республикасынын Граждандык кодексин, "Билим берүү жөнүндө" Кыргыз Республикасынын Мыйзамын жана башталгыч жана орто кесиптик билим берүү чөйрөсүнө тиешелүү, билим берүү мекемелеринин билим берүү, илимий, өндүрүштүк-чарбалык жана финансы-экономикалык ишин жөнгө салуучу башка ченемдик укуктук актыларды;

- Кыргыз Республикасынын билим берүү системасын өнүктүрүүнүн артыкчылыктуу багыттарын;

- билим берүү системаларын башкаруунун теориясын жана методдорун;

- башталгыч жана орто кесиптик билим берүү жаатында чет өлкөлүк билим берүү мекемелеринин илимий жетишкендиктерин жана алдынкы тажрыйбаларын.

5. Соттуулугу бар, соттун чечими боюнча белгилүү кызмат орундарын ээлөө же белгилүү иш жүргүзүү укугунан ажыратылган, сот тарабынан аракетке жөндөмсүз деп таанылган адам окуу жайдын жетекчиси боло албайт.