• Түзүмдүк бөлүктөрдүн жана ведомстволук уюмдардын жаңылыктары

• Борбордук аппарат(143)
• Илим жана инновациялар башкармалыгы(70)
• Жогорку, орто кесиптик жана жогорку окуу жайдан кийинки билим берүү башкармалыгы(23)
• Башталгыч кесиптик билим берүү башкармалыгы(153)
• Мектептик, мектептен тышкаркы жана кошумча билим берүү башкармалыгы(99)
• Мектепке чейинки билим берүү башкармалыгы(35)
• Бюджеттик саясат жана финансылык анализ башкармалыгы(2)
• Инвестициялар, мамлекеттик-жеке өнөктөштүк, мамлекеттик сатып алуулар жана инфраструктура башкармалыгы(3)
• Аккредитация жана сапатты баалоо бөлүмү(22)
• Бухгалтердик эсеп жана отчёттуулук бөлүмү(0)
• Документтик камсыз кылуу жана контролдоо бөлүмү(2)
• Маалыматтык саясат бөлүмү(2279)
• Эл аралык кызматташтык бөлүмү(72)
• Мониторинг, стратегиялык пландоо жана мамлекеттик программаларды талдоо бөлүмү(2)
• Укуктук камсыз кылуу бөлүмү(4)
• Адам ресурстарын башкаруу бөлүмү(45)
• Санариптик трансформация бөлүмү(3)
• Лицензиялоо сектору(2)
• Уюштуруу жана тарбиялоо иши боюнча сектору(3)
• Мамлекеттик тилди өнүктүрүү сектору(30)
• Борборлоштурулган бухгалтерия(0)
• Кыргыз билим берүү академиясы(34)
• Билим берүүнүн сапатын өнүктүрүү департаменти(10)
• Педагогикалык кызматкерлердин квалификациясын жогорулатуу жана кайра даярдоо республикалык институту(53)
• Республикалык дене тарбия, спорт жана маданият боюнча усулдук борбору(79)
• Республиканский научно-методический центр(66)
• “Санарип билим берүү борбору” мамлекеттик мекемеси(1)
• Көз карандысыз сертификациялоо жана валидациялоо борбору(25)
• «Кут билим» медиа борбору(0)
• Дүйнөлүк банктын долбоорлорун ишке ашыруу бөлүмү(92)
• Секторду өнүктүрүү программасы: Инклюзивдик өнүгүү үчүн көндүмдөр(89)
• "Секторду өнүктүрүү долбоору: мектептик билим берүүнү реформалоо"(5)
• «Кыргыз Республикасында билим берүү тармагын колдоо» долбоору(27)
• "Кыргыз Республикасындагы мектептик билим берүү чөйрөсүнүн коопсуздугун каржылоо механизмдерин өнүктүрүү" долбоору(0)
• «Алтын түйүн» улуттук балдар инженердик-техникалык академиясы(0)
• «Сейтек» балдар жана өспүрүмдөр улуттук борбору(0)
• Республикалык балдардын жана өспүрүмдөрдүн экология, аймак таануу жана туризм борбору(0)
• «Санат» ден соолукту чыңдоо борбору(1)
• «Барчын» санатория-профилакториясы(0)
• Аймактар ​​аралык психологиялык, медициналык жана педагогикалык консультация(0)
• Билим берүүдөгү долбоордук демилгелер лабораториясы(1)

Көрүлдү: 383

Башталгыч кесиптик билим берүү уюмдарынын кошумча билим берүүнү уюштуруу жөнүндө Жобо

Кыргыз Республикасынын Билим берүү жана илим министрлигинин 2024-жылдын, «29-майындагы» № 824/1 буйругу менен бекитилген

                                 

Башталгыч кесиптик билим берүү уюмдарынын кошумча билим берүүнү уюштуруу жөнүндө Жобо

Бул жобо Кыргыз Республикасынын “Билим берүү жөнүндө” мыйзамына, Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2003-жылдын  25-апрелиндеги № 245 токтому менен бекитилген Кыргыз Республикасынын башталгыч кесиптик билим берүү уюмдары жөнүндө типтүү жобого, Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2014-жылдын 3-июнундагы №303 “Аткаруучу бийлик органдары тарабынан жеке жана юридикалык жактарга көрсөтүлүүчү мамлекеттик кызмат көрсөтүүлөрдүн стандарттарын бекитүү жөнүндө” токтомуна ылайык иштелип чыккан бийлик органдарына, алардын түзүмдүк бөлүмдөрүнө жана ведомстволук мекемелерине жана кошумча (кыска мөөнөттүү) билим берүүнү уюштурууда башталгыч кесиптик билим берүүнүн билим берүү уюмдарынын ишин жөнгө салууга багытталган.

1.Жалпы жоболор

1. Кошумча билим берүүнүн алкагында башталгыч кесиптик билим берүү уюмдары улуттук квалификациялык алкактарга ылайык кыска мөөнөттүү программалар боюнча квалификациялуу жумушчуларды даярдоону, квалификациясын жогорулатууну жана кайра даярдоону жүргүзүүгө укуктуу.
2. Кошумча билим берүү инсанды анын ийкемдүүлүгүнө жана кызыкчылыктарына ылайык инсан катары өнүктүрүүгө багытталган жана формалдуу билим берүүнүн чегинен тышкары ишке ашырылат. Кошумча кесиптик билим берүү өмүр бою билим берүү тутумунун ажырагыс бөлүгү болуп, анын негизги милдети жарандын өз алдынча жашоосунда ар тараптуу өнүгүүсүнө көмөк көрсөтүү жана жарандардын бардык категорияларына, анын ичинде билим берүү ишмердүүлүгүн алардын катышуусу менен айкалыштыргандарга да тиешелүү акы төлөнүүчү эмгек талаасы болуп саналат.

3. Кошумча билим берүү өзүнө төмөнкүлөрдү камтыйт:

- балдарга кошумча билим берүү;

- чоңдорго кошумча билим берүү;

- кошумча кесиптик билим берүү.

4. Балдарга жана чоңдорго кошумча билим берүү - формалдуу эмес билим берүүнүн бир түрү, жарандын кесипке ээ болуу муктаждыктарына тез жооп берүү жөндөмдүүлүгүнө негизделген.

 

2. Кошумча билим берүүнүн негизги багыттары

5. Чоңдор үчүн кошумча билим берүү - бул өз алдынча кесиптик ишмердүүлүк менен алектенген адамдын жеке муктаждыктарын канааттандырууну камсыз кылуучу формалдуу эмес билим берүүнүн бир түрү.

Чоңдор үчүн кошумча билим берүү инсандын өзүн-өзү өркүндөтүү, өзүн-өзү ишке ашыруу, квалификацияга ээ болуу жана өзгөртүү муктаждыктарын толугураак канааттандырууга багытталган.

Кошумча билим берүү кесиптик билими жок адамдар үчүн Улуттук квалификация алкагына ылайык квалификациясын жогорулатууну же квалификацияга ээ болуу камсыз кылган программаларга жана жалпы өнүктүрүүгө бөлүнөт.

6. Кошумча кесиптик билим берүү кесиптик негизги билим берүү программасынан тышкары башталгыч, орто жана жогорку кесиптик билими бар адамдарды квалификациясын жогорулатууну жана кесиптик кайра даярдоону камтыган үзгүлтүксүз квалификацияны жогорулатууга багытталган.

7. Кошумча кесиптик билим берүүнүн негизги максаты болуп үзгүлтүксүз квалификацияны жогорулатуу, инсандын тиешелүү тармактагы акыркы жетишкендиктер жөнүндө билимге болгон муктаждыктарын канааттандыруу, алынган квалификациянын алкагында кесиптик билим берүүнү кеңейтүү жана тереңдетүү болуп саналат.

Жарандарды кабыл алуунун тартиби жана кошумча кесиптик билим берүүнүн шарттары бул уюмдар тарабынан алардын уюштуруучулары менен макулдашуу боюнча белгиленет жана билим берүү уюмдарынын уставдарында бекитилет.

8. Мамлекеттик жыйынтыктоочу аттестациядан өткөн бүтүрүүчүлөргө мамлекеттик жана/же өздүк документтери билим берүү уюмдарынын чечими боюнча берилет.

Кесиптик компетенцияларын ырастоо үчүн башталгыч кесиптик билим берүү уюмдарынын бүтүрүүчүлөрү жана тиешелүү билими жана көндүмдөрү бар адамдар аттестациядан өтүүгө укуктуу. Аттестациялоо кесиптик уюмдар, иш берүүчүлөрдүн ассоциациялары жана союздары тарабынан жүргүзүлөт.

Практикалык жол менен алган кесиптик билими жана көндүмдөрү бар адамдар алардын квалификациясын ырастоочу документ берүү менен валидациядан өтүүгө укуктуу. Валидациялоонун тартиби билим берүү чөйрөсүндөгү ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан, эмгек чөйрөсүндөгү ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган, тармактык бирикмелер жана иш берүүчүлөр менен бирдикте белгиленет.

 

3. Кошумча билим берүүнү уюштуруу жана өткөрүү талаптары.

9. Кошумча билим берүү менчигинин түрүнө карабастан ар кандай түрдөгү билим берүү уюмдары тарабынан жүргүзүлөт. Кошумча билим берүү программалары билим берүү уюмдары тарабынан өз алдынча иштелип чыгат жана бекитилет. Кошумча кесиптик билим берүүнүн билим берүү программалары улуттук квалификациялык системага ылайык кесиптик билимдерди, көндүмдөрдү жана квалификациялык талаптарды эске алуу менен иштелип чыгат.

10. Зарыл болгон учурда билим берүү уюму кошумча билим берүү программалары боюнча программалык документациясын иштеп чыгууга көмөк көрсөтүү максатында Кыргыз Республикасынын Билим берүү жана илим министрлигине караштуу Республикалык илимий-методикалык борборго кайрыла алат.

11. Кошумча билим берүү кыска мөөнөттүү программалар боюнча белгиленген мөөнөттө (6 айга чейин) төмөнкүдөй тартипте жүргүзүлөт:

- жумушсуздардын ичинен жарандарды иш менен камсыз кылуу кызматын көрсөтүү багытында;

- ишканалардын багыты боюнча;

-акы төлөнүүчү негизде (студенттердин же демөөрчүлүк каражаттардын эсебинен).

12. Кыска мөөнөттүү окууда окуучулардын негизги категориясы бойго жеткен жарандар болуп саналат. Эгерде жашы жете элек жаран кыска мөөнөттүү кесипке ээ болууну кааласа, анын таламдарын ата-энесинин бири кызыктар болуш  керек, ошондой эле, ал эмгек мыйзамдарынын талаптарын билүүгө тийиш.

13. Башталгыч кесиптик билим берүүнүн уюмдары кыска мөөнөттүү негизде даярдалган бүтүрүүчүлөрдүн ишке орношуусу үчүн жоопкерчилик тартпайт, бирок бүтүрүүчүлөрдүн ишке орношуусуна мониторинг жүргүзүүгө милдеттүү.

4. Кыска мөөнөттүү кесиптик билим берүүнүн түрлөрү жана формалары

14. Кыска мөөнөттүү кесиптик билим берүүнүн түрлөрү:

- окуучулардын  конкреттүү жумушту же жумуштардын тобун аткаруу үчүн зарыл болгон компетенцияларды тездетилген түрдө өздөштүрүү максатында кесиптик даярдоо;

-иштеген адамдарды экинчи кесиптерге окутуу, алардын кесиптик профилин кеңейтүү жана айкалышкан кесиптер боюнча иштөө мүмкүнчүлүгүн алуу;

- жаңы кесиптерге ээ болуу үчүн жумушсуз  адамдарды, жумушчуларды жана адистерди кайра даярдоо;

-кесиптик компетенцияларды жаңылоо, кесиптик чеберчиликти жогорулатуу жана иштеп жаткан кесиптери боюнча атаандаштыкка жөндөмдүүлүгүн жогорулатуу, ошондой эле жаңы техниканы, технологияны жана кесиптик иш профилине тиешелүү башка маселелерди изилдөө максатында жумушчулардын жана кызматчылардын квалификациясын жогорулатуу;

            Жарандарды тил үйрөнүүгө, ишкердикке, санариптик жана башка көндүмдөрдү үйрөтүү үчүн окутуу өз алдынча курс түрүндө өзүнчө программаларда уюштурулушу мүмкүн.

 

5. Жумушсуз жарандарга кесиптик билим берүүнү уюштуруу

15. Жумушсуз калктын ичинен жарандарды окутууну уюштуруу иш менен камсыз кылуу кызматтары менен түзүлгөн келишимдердин негизинде ишке ашырылат.

16. Ишке орноштуруу боюнча кызмат көрсөтүүлөр:

- жумушсуз калктын ичинен жарандарды кесиптик окутууну белгиленген тартипте каржылоону камсыз кылат;

- кесиптик маалымат жана кесиптик консультация берүү, жумушсуз калктын ичинен жарандарды окутууга жиберүү боюнча бардык практикалык иштерди жүргүзүүгө, бул маселелер боюнча билим берүү уюмдары менен өз ара ара жумушсуз калктын ичинен жарандарды кийин ишке орноштуруу перспективасы менен аларды даярдоо, кайра даярдоо же квалификациясын жогорулатуу мүмкүнчүлүктөрүнө баа берүүгө жана консультация берүүгө.

- билим берүү уюмдары калкка көрсөтүлүүчү билим берүү кызматтары, билим алуу шарттары жана студенттер үчүн мүмкүнчүлүктөр жөнүндө үзгүлтүксүз профессионалдык маалымат жана кесип боюнча кеңеш берип турушат.

 

6. Кыска мөөнөттүү  кесиптик окутууну уюштуруу тартиби

17. Жумушсуз калктын ичинен жарандарды окутууну уюштуруу иш менен камсыз кылуу кызматтары менен түзүлгөн келишимдердин негизинде ишке ашырылат.

Келишимдерде окутуунун өзгөчөлүктөрү, студенттердин укуктары жана милдеттери каралган.

Республикалык бюджеттен каржылануучу кошумча билим берүү программаларын берүүнүн тизмеси, тартиби жана шарттары Министрлер Кабинети тарабынан аныкталат.

18. Даярдоо, кайра даярдоо же квалификациясын жогорулатуу курстарына кирүүчү адамдар кесиптин татаалдыгына жараша жаш курагы жана негизги билими боюнча чектөөсүз кабыл алынат.

19. Окутуунун узактыгы жана чоң кишилерди окутууда топтордун саны заказчы менен түзүлгөн келишимде белгиленет. Кыска мөөнөттүү курстарга тапшырууну каалагандар үчүн окууга кабыл алуу окуу жайлары тарабынан бүтүндөй окуу жылынын бүтүрүүчүлөрүнүн тобунун бүтүшүнө жараша же жекече негизде жүргүзүлөт.

20. Жашы жеткен калктын ичинен жарандарды окууга кабыл алуу окуу жайдын директорунун буйругу менен жүргүзүлөт. Бардык студенттер жөнүндө маалыматтар ысымдар китебине киргизилет. Окуучулардын документтери окуу жайда белгиленген талаптарга ылайык сакталат.

21. Сабактар ​​лекция, теориялык, практикалык жана лабораториялык сабактар, аңгемелешүү, консультациялар, модулдар, студенттердин өз алдынча иштери түрүндө өткөрүлөт. Окуу планынын практикалык бөлүгү окууга бөлүнгөн жалпы убакыттын кеминде 60% түзөт.

22. Кандай гана формада болбосун кошумча билим берүү белгиленген талаптарга ылайык өткөрүлүүчү жана ушул Регламент менен жөнгө салынуучу квалификациялык экзамен менен аяктайт.

23. Башталгыч кесиптик билим берүүнүн стандарттарына ылайык келген кесипти өздөштүргөн бүтүрүүчүлөр мамлекеттик же билим берүү уюмунун өзүнүн документин алышат. Атайын уюмдар жана ведомстволор көзөмөлдөгөн объектилерде иштөөгө байланыштуу кесиптер боюнча билим берүү программаларын аяктаган адамдарга объекттерде же транспорт каражаттарында ишке кирүүгө күбөлүк берилет.

24. Кошумча билим берүүнү уюштуруу, кыска мөөнөттүү окуудан түшкөн каражаттарды эсепке алуу жана пайдалануу үчүн толук жоопкерчилик билим берүү уюмунун директоруна жүктөлөт.

 

7. Окуу процессин усулдук жактан камсыз кылуу

     25. Чоңдор үчүн кесиптик кайра даярдоо жана квалификациясын жогорулатуу белгиленген тартипте иштелип чыккан жана бекитилген окуу пландарына жана программаларына ылайык жүргүзүлөт.

26. Кыргыз Республикасынын Билим берүү жана илим министрлигинин Башталгыч кесиптик билим берүү башкармалыгы кесиптик лицейлер менен бирдикте билим берүү уюмдарына чоңдорду даярдоодо көмөк көрсөтүү максатында кызыкдар түзүмдөр жана иш берүүчүлөр менен бирдикте чоңдорго кесиптик билим берүүнүн негизги багыттарын аныктайт.

27. Окуу сабактарынын пландары жана программалары жана алардын методикасы угуучулардын өзгөчөлүктөрүн (иш тажрыйбасы, негизги билими, жекече муктаждыктары, ден соолугунун мүмкүнчүлүктөрү чектелүү адамдар) эске алуу менен түзүлүшү керек.

28. Окутуунун натыйжалуулугуна жетишүү үчүн интерактивдүү формалар жана окутуу методдору колдонулат. Модулдук окутуу технологияларына артыкчылык берүү керек, мүмкүн болсо, дуалдык окутуунун элементтерин ж.б. колдонсо болот.

8. Кыска мөөнөттүү кесиптик билим берүүнү каржылоо

 

29. Кыска мөөнөттүү окутууну каржылоо булактары болуп төмөнкүлөр саналат:

- студенттердин өздүк каражаттары;

- ишканалардын жана уюмдардын каражаттары;

- жумушсуз жарандарды окутуу үчүн ишке орноштуруу органдарынын каражаттары;

 - Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында тыюу салынбаган башка булактардан.

30. Кыска мөөнөттүү окутуу үчүн төлөмдөрдөн түшкөн каражаттар окуу жайдын атайын эсебине которулат жана бекитилген бюджетке ылайык жумшалат.

 

31. Жумушсуздарды окутуу үчүн акы билим берүү уюмдары түзгөн жана иш менен камсыз кылуу кызматтары тарабынан бекитилген эсептөөлөр боюнча белгиленет. Акы төлөнүүчү негизде окуу акысын төлөө окуунун татаалдыгына жана мөөнөтүнө жараша ар бир кесип боюнча окуу жайы тарабынан өзүнчө белгиленет.

32. Акы төлөнүүчү негизде кыска мөөнөттүү окутуучу окуу жайлары мыйзамдарда белгиленген тартипте салыктарды төлөшөт.

33. Билим берүү мекемелери белгиленген тартипте бухгалтердик эсепти жана отчеттуулукту, ошондой эле контингенттин кыймылы боюнча статистикалык отчеттуулукту жүргүзүшөт.

     34. Кыска мөөнөттүү окутуу маселелери боюнча билим берүү уюмдарынын ишин текшерүү жана контролдоо ыйгарым укуктуу органдар тарабынан жүзөгө ашырылат.

9. Кесиптик башталгыч билим берүү системасынын окуу жайларында кыска мөөнөттүү окутуу үчүн милдеттүү эсепке алуу жана пландоо документтеринин тизмеси

         35. Кыска мөөнөттүү окутууну уюштуруу жана өткөрүү үчүн окуу жайларында төмөнкү документтер болушу керек:

- Республикалык илимий-методикалык борбор тарабынан бекитилген типтүү окуу пландары, кесиптик лицейдин директору тарабынан комиссиянын жыйналышынын негизинде бекитилген окуу программалык документтери (ишке орноштуруу кызматынын же ишканалардын багыты боюнча окутууда окуу пландарындагы сааттардын саны жөнөтүүчү уюм менен макулдашылууга тийиш);

- даярдалып жаткан кесиптер боюнча тематикалык пландарды, квалификациялык мүнөздөмөлөрдү жана программаларды;

- окуу жай менен ишке орноштуруу кызматтарынын, ишканалардын же айрым жарандардын ортосундагы келишим;

- окуучуларды кесиптик окууга жөнөтүү (ишке орноштуруу кызматы, ишкана);

- окуучулардын өздүк делолору;

- иш менен камсыз кылуу кызматтары тарабынан бекитилген чыгымдардын сметасы;

- монополияга каршы орган менен макулдашылган прейскурант;

- буйруктар:

- студенттерди тайпага киргизүүгө;

- кыска мөөнөттүү окууга тартылган инженердик-педагогикалык кызматкерлер үчүн тарифтик ставкаларды көрсөтүү менен;

- жыйынтыктоочу квалификациялык экзамендерге кирүү үчүн;

- окуучуларды бүтүрүү үчүн.

- квалификациялык экзамендердин протоколу;

- сынак билеттери;

- теориялык жана өндүрүштүк окуу журналы;

- окуу-өндүрүштүк процесстин графиги;

- сабактардын графиги;

         - мамлекеттик үлгүдөгү документтерди берүү үчүн китептин жана журналдын аталышын;

 - бүтүрүүчүлөрдүн ишке орношуусуна мониторинг жүргүзүү журналы.